Wel of geen omvormer met optimizers bij schaduwvorming?
Eerder spraken we over de keuze voor omvormers. Klanten stellen ons hier nog veel meer vragen over, met name over wat te doen bij schaduwvorming?
Ooit werkte ik voor omvormerfabrikanten als Victron Energie en Mastervolt en hier volgde ik de ontwikkelingen vanaf het prille begin van dichtbij. Nu, ruim 25 jaar verder, kan ik gerust zeggen dat deze ontwikkelingen niet stil hebben gestaan. Er zijn alleen al heel veel fabrikanten bij gekomen.
Ook tijdens een recente cursus bij Solar Edge over het gebruik van optimizers en omvormers ontstonden discussies en vragen over schaduwvorming. Het resultaat is dat CGE nu een gecertificeerde Solar Edge-installateur is, maar vooral ook dat we ons verder verdiept hebben in de verschillende technieken die nu in de markt verkrijgbaar zijn.
Schaduwvorming
Bij een systeem met zonnepanelen waarvan één paneel niet schaduwvrij is, lijkt het wel alsof die schaduw zich op alle panelen bevindt. Zonnepanelen zijn namelijk in serie geschakeld en dat betekent dat ‘de ketting niet sterker is dan de zwakste schakel’. Oftewel alle panelen gaan hetzelfde presteren als het paneel dat in de schaduw ligt – met als resultaat een behoorlijk verlies aan opbrengst en dus een forse afname van het rendement van je zonne-energiesysteem.
Een uitstekende oplossing bij schaduwvorming is het toepassen van optimizers. Maar er zit een addertje onder het gras: de optimizers werken alleen samen met een omvormer van dezelfde fabrikant, óf er moet gebruik gemaakt worden van andere toepassingen waarop optimizers wel aangesloten kunnen worden. Dat betekent al gauw zo’n € 1.000,= extra aan kosten voor de aanschaf van optimizers voor ieder zonnepaneel en de speciale omvormer. De extra installatiekosten zijn dan nog niet meegerekend.
Rekenvoorbeeld
Een paneel van 250 wp levert 200 kWh per jaar, bij een prijs van € 0,20 per kWh wordt er dus € 40,= per jaar aan energie bespaard door het paneel. Wanneer zo’n paneel door schaduwvorming 40% minder energie geeft, dan bespaart het paneel nog maar € 24,= aan energie per jaar. De klant loopt een besparing van € 16,= mis. Per jaar! In 25 jaar (volgens fabrikanten de verwachte levensduur van zonnepanelen) loopt deze klant dan omgerekend +/- € 400,= mis.
Erger nog: omdat ‘de ketting niet sterker is dan de zwakste schakel’ zullen de andere panelen zich óók zo gaan gedragen: door die ene schaduw haalt het hele systeem nog maar 60% rendement (40% verlies). Stel deze klant heeft 10 panelen op zijn dak gemonteerd, dan is de totale misgelopen besparing per jaar € 160,=. Omgerekend naar 25 jaar loopt de klant dus zo’n € 4000,= aan opbrengst mis!
Nog een rekenvoorbeeld
Een systeem van bijvoorbeeld 3500 wp met 40% verlies door schaduw heeft omgerekend € 192,= minder opbrengst per jaar. Om de extra investering van +/- € 1.000,= terug te verdienen hebben we zo’n 5 jaar nodig.
Maar als het verlies door schaduw slechts 10% is, dan hebben we volgens bovenstaand rekenmodel al ruim 20 jaar nodig om de extra investering terug te verdienen.
Waar laten we ons door leiden?
Stel je hebt een dak dat op één paneel na schaduwvrij is en dat ene paneel ligt tijdens zonsopkomst of zonsondergang een beetje in de schaduw door bijvoorbeeld een ventilatiepijpje, schoorsteen, boom of dakkapel dan kan het verwachte verlies door schaduw veel lager ingeschat worden. De schaduw is immers niet aanwezig als de straling van de zon het sterkst is.
In zo’n situatie kun je voor een andere oplossing kiezen. Bijvoorbeeld voor de IntelliShade van Mastervolt. De IntelliShade detecteert schaduw en past het optimale werkpunt van de omvormer hierop aan, waardoor de productie – het rendement – gemaximaliseerd wordt. Meer lezen over het intelliconcept? Klik op de link! Het voordeel van dit concept is dat er geen optimizers aangeschaft hoeven te worden en er ook geen extra elektronica op het dak hoeft te worden gemonteerd.
Als adviseur van een goed renderende zonne-energie-instalatie is het belangrijk om de juiste afweging te maken tussen het verwachte verlies door schaduw en het gebruik en de extra opbrengst van de optimizers.
Een ander mogelijkheid is dat er, als dit esthetisch verantwoord is, gewoon een paneel minder gelegd wordt, uiteraard heeft de klant hier het laatste woord!
Recente reacties